 |
 |
Viyana Öyküleri - 03
Joseph Haydn - 3. bölüm
Bu haftanın hikâyesi Haydn’ın Op. 101, 2 numaralı viyolonsel konçertosuna ait. Hikâye, 18. yüzyılda Esterhazy’lerin sarayında geçir.
Soylular ve soyluların hizmetinde çalışanlar… Yazılı kaynaklara göre saray çalışanlarının giymek zorunda olduğu saray giysisi vardı. Beyaz yakalı ve gümüş düğmeli mavi ceket. Ve saç örgülü ya da bağlı peruk. Uşak, aşçı ve diğer çalışanlar gibi müzisyenler de aynı giysiyi giymek zorundaydı. Sonuçta o da bir saray çalışanıydı. Bestecinin o dönemki maddi ve toplumsal konumunu göz önünde bulundurursak bu durum çok doğal. Bir de her hafta düzenlenen dinletiler için yetiştirilmesi gereken eserler… Bunlardan biri de 1778-1790 yılları arasında saray orkestrasının baş viyolonselcisi Anton Kraft’ın isteği üzerine bestelenmiş bir eser. 0p.101, 2 numaralı, Re majör viyolonsel konçertosu. Acaba nasıl bir diyalog geçmiş olabilir Haydn ve Kraft arasında:
HAYDN: İsteğiniz üzerine bir konçerto besteliyorum. Haftaya Majestelerinin gerçekleşmesini istediği konsere kadar bitireceğim.
ANTON: Çok güzel maestro. Nasıl bir konçerto?
HAYDN: Teknik olanakları 1. konçertoya göre daha geniş. İş, sizin ustalığınıza kalıyor açıkçası. Viyolonsele eşlik eden orkestra, yaylılar ile iki obua ve iki kornodan oluşuyor. Birinci bölümde baştaki temaya bağlı birkaç motif var. İkinci bölümdeki tema da birinci bölümdeki temanın tamamlayıcısı niteliğinde. Son bölüm halk müziği kaynaklı. Rondo formunda ve 6/8lik ölçü sayısında.
ANTON: Viyolonselin sizin için her zaman ön planda olduğunu biliyorum. Ve eserinizi çalmak için sabırsızlanıyorum.
Yukarıdaki diyalog bir hayal ürünü elbette. Fakat eserle ilgili yazılı kaynaklarda yer alan küçük bir notu son söz olarak yazmak isterim:
Aynı dönemde Anton Kraft’ın oğlu da, saray orkestrasında viyolonsel çalıyordu. Bu konçertoyu babasının yazdığını iddia etmişti hep. Ancak, yıllar sonra Haydn’ın eserlerinin el yazmaları bulunduğunda bu iddianın getirdiği kuşkular ortadan kalkar.
Rabia TAŞALTI
|
|
|
|
