 |
 |
Viyana Öyküleri - 04
Joseph Haydn - 4. bölüm
Viyana Öyküleri, Joseph Haydn’ın en tanınmış eserlerinden birisi, “Veda” başlıklı 45 numaralı senfonisi ile devam ediyor.
Yıl. 1772. Yer Esterhazy’lerin yazlık sarayı. Günler kısalıyor. Geceler uzuyor. Sonbaharla birlikte hava, soğukluğunu iyiden iyiye hissettirmeye başlamış. Soğuk en fazla saray çalışanlarını etkiliyor... İstekleri, bir an önce yazlık saraydan ayrılıp, Viyana’ya dönmek. Prens Esterhazy ve ailesi için durum farklı elbet. Lüks ve sıcak mekânlarda oldukları için Viyana’ya, kışlık saraylarına dönmek için pek de acele etmiyorlar. Her ne kadar koruyucusu Esterhazy, Haydn’a çok saygı duysa da; Haydn’ın “Majesteleri! Biz üşüyoruz. Viyana’ya dönmek istiyoruz” demesi mümkün değil elbet.. Bu nedenle içinde, “Bitsin artık bu mevsim. Viyana’ya dönmek ve dinlenmek istiyoruz!” mesajı olan bir eser besteler. Bilinen dört bölümün ardından gelen bir sürprizdir eseri farklı kılan. Son bölümde, kemanlardan ikisi dışında, orkestranın tüm üyeleri, sehpalarının yanındaki mumları söndürüp; Birer-ikişer sahneden çıkar gider. O güne kadar, görkemli şekilde bitirilen senfonilerin aksine Veda Senfonisi, giderek kaybolarak, sönerek biter.
Orkestra üyelerinin sahneyi terk etmelerinin ardından Prens Esterhazy, Viyana’ya dönme kararı alır. Prens bu kadar ince bir mesajı hemen anlamış olabilir mi? Eserin sonunda, hafifçe bir tebessümün ardından, “Sanırım bir şey anlatmak istiyorlar. Kışın geldiğini, üşüdüklerini ve kışlık saraya dönmek istediklerini ima ediyorlar. Peki, o halde yarın dönüyoruz.” Demiş midir sizce? Ya da önceden, çalışanların Viyana’ya dönme isteklerinden haberdar mıydı?
İşte “Veda” senfonisinin hikâyesi böyle… Ancak, bu eserle ilgili başka rivayetler olduğunu da söylemekte yarar var. Kimilerine göre, son bölümde orkestra üyelerinin sahneyi terk etmeleri bir protestodur. Haydn’ın, orkestra üyelerinin emirlere uymamalarını, disiplinsizliklerini ya da Prensin para darlığı yüzünden Saray Kilisesinin bir bölümünü elden çıkarmak istemesini bu şekilde protesto ettiği anlatılır.
Rabia TAŞALTI
|
|
|
|
