 |
 |
Viyana Öyküleri - 05
Joseph Haydn - 5. bölüm
Avusturyalı besteci Joseph Haydn’a ait yazı dizisinin bu son bölümünde, Bestecinin Ulusal Marş’ını anlatmak istedim.
Haydn’ın 1790 yılında -Prens Nicolaus Esterhazy’nin ölümünden sonra- İngiltere’de çalışan Peter Salomon’dan bir davet aldığı, Haydn da Salomon’un teklifini kabul ederek Londra’ya gittiği önceki bölümlerde yer almıştı. Haydn’ın, duyduğu sıla hasreti nedeniyle, bu daveti hemen kabul etmediği, Salomon’un teklifini kabul ettirmekte çok zorlandığı yazar kitaplarda. Hatta Salomon’un elindeki İngiliz çeliğinden yapılmış usturanın parıltısı Haydn’ın gözüne iliştiğinde bundan çok etkilendiğine ve Salomon’un, Haydn’ın Londra’ya gitme konusunda gösterdiği direnci kırmak için Ona bir ustura hediye edeceğini söylediğine dair öykü dahi yazılmıştır.
Haydn, sonunda Londra’ya gider. Gittiğinde de bu şehri çok sever. Onu etkileyen ilk şey İngiliz Ulusal Marşı “God save the King” (Tanrı, Kralı korusun.) olur. İngilizler, Tanrı’yı Krallarını korumaya bu denli heyecanla çağırabiliyordu. Haydn’a göre Avusturya İmparatoru için de aynısı yapılabilirdi. İşte bu düşünce ile kendi halkı için ulusal bir marş besteler. “Tanrı, İmparatoru korusun!” Coşkulu bir yapıya sahip olan marş halk tarafından çok sevilir.
Birkaç yıl sonra, ölüm döşeğinde yatan Haydn’ın dinlemek istediği ezgi bu olur. Napolyon’un kendi bombaladığı bir sırada bu Marş daha da önem taşır besteci için. Evinin yakınına bomba düştüğü sırada yanında çalışan hizmetkârlarını “Korkmayın! Haydn Baba yanınızdayken, sizlere zarar gelmeyeceğini bilirsiniz.” Sözleriyle sakinleştirmeye çalışır ve Onlardan, kendisini piyanonun yanına taşımalarını ister. Piyanonun yanına getirdiklerinde, İmparatoru için bestelemiş olduğu Ulusal Marşı çalmaya başlar. “Tanrı İmparatoru korusun!” Birkaç gün sonra Haydn yaşama veda eder. Duyduğu son müzik, kendi bestelediği ulusal marş olur.
Küçük bir not: Haydn, 1797 yılında yaylı kuartet için, Ulusal Marş’ın temasını kullandığı, eserin bütününde temanın çeşitlemelerine yer verdiği bir eser besteler. Bu eseri de Kaiserquartet, İmparator Kuarteti, olarak bilinir.
Rabia TAŞALTI
|
|
|
|
