 |
 |
Viyana Öyküleri - 06
Wolfgang Amadeus Mozart – 1. Bölüm
“Amadeus” u izlemiş miydiniz?
Mozart ile Başpiskopos arasında geçen tartışmanın sonunda, başpiskoposun “Benim hizmetimde kalacaksın ve yerini öğreneceksin!” dediği, bu sözlerin ardından Mozart’ın arkasını dönüp; salondan dışarı çıktığı bir sahne vardır. Mozart salondan çıktığında, eserini dinleyen davetlilerin alkışları ile karşılaşır. Alkışlara karşılık vermeden önce salon kapısını açar. Davetlileri eğilerek selamladığında, başpiskopos Mozart’ın arkasında Onu izlemektedir.
Mozart’ın başına buyrukluğu, besteci-patron ilişkisine ve uyması istenen kurallara başkaldırısı ancak bu kadar net ve güzel anlatılabilirdi. Başpiskoposa göre müzik feodaldi. Müzisyen de üniformalı bir uşak. Mozart ise kendini, bir sanatçı, bir düşünür, insan haklarına sahip bir varlık olarak görüyor ve bunu her daim ifade ediyordu. Davranışlarıyla, sözleriyle ve besteleriyle… Mozart’ın, Salzburg Başpiskoposu’nun hizmetinden çekilmesini tarihsel bir sanat bağımsızlık bildirisi olarak tanımlayan yazar Sidney Finkelstein, özgürlüğün ve baş kaldırmanın getirdiği zorlukların, yoksun bıraktığı büyük şeylerin Onun erken ölümüne neden olan etkenlerden olabileceğini de söyler.
Evet. Çok erkendir Mozart’ın ölümü. Sadece 35 yıllık bir yaşam. Bu yaşama sığdırılmış binlerce eser… Eserlerin tümünün öykülerini bilmemiz ve aktarmamız imkânsız elbette. Ancak senfonilerinden, operalarından ve konçertolarından bazıları bu yazı dizimizde yer alacak.
Senfoni No.40 Sol minör –K.55
Mozart’ın senfonilerine geçmeden önce, E.T. Hoffmann’ın 1770’ler ve sonrasında senfoni formunda görülen gelişmeyi özetlediği sözleri yazmak isterim: “Eskiden senfoni yalnızca büyük çaplı eserler için bir giriş parçası olarak bestelenirdi. Özellikle opera uvertürleri çeşitli bölümlerden oluşur ve sinfonia başlığı olarak bilinirdi. Sonunda senfoni Haydn, Mozart ve Beethoven’in elinde gerçek kimliğini buldu ve çalgısal müziğin doruğunu oluşturdu.”
Rabia TAŞALTI
|
|
|
|
