 |
 |
Ay Işığında Öyküler - 05
Ludwig van Beethoven - 5. bölüm ( Fidelio-II)
Fidelionun ilk temsili başarısız olmuştur. İlk temsilin başarıya ulaşması için gereken uygun koşullar olmadığı için belki de. Temsilin ardından, eser ağır eleştirilere maruz kalır. Bu eleştirilerden biri de, başarısızlığın farkına varıp, durumu yorumlamaya kalkan Freimüthige'nin muhabirine aittir: "Sıkıcı melodide, Cheribuni ve Mozart'ın eserlerinde bizi saran o tutkulu anlatımlar, o büyüleyici sevimlilik yok. Partisyonda birkaç güzel sayfa olsa da, mükemmel diyemiyorum. Hoşa giden bir eser olmaktan çok uzak."
Leipzig'de çıkan bir gazete de, eserin özgünlükten uzak ve sıradan olduğunu, aryaların çok tekrarlı ve uzun olduğunu yazar.
Bu temsilin ve acımasız eleştirilerin ardından Beethoven "Fidelio'yu tekrar ele alır. Eser, 29 Haziran 1806'da yeni biçimiyle sahnelenir. Bu kez de arzulanan başarıya ulaşılamaz. Localar doludur ancak, halk için ayrılan yerler boştur. Başta tiyatro müdürü olmak üzere, tüm çalışanlar önemli gelir sağlanması için çalışmalarına rağmen pek de başarılı olamazlar. Beethoven öfkesini "artık halk için yazmayacağım. Kültürlü kişiler için yazacağım." Sözleriyle gösterir.
Fidelio, 1822'de bir kez daha sahnelenir. Fidelio'nun bu temsilini, Schindler şu sözlerle anlatır: "Beethoven genel provayı bizzat kendisi yönetmek istedi. Birinci perdedeki düetten sonra ortaya çıktı ki; Kendisi sahnede olup bitenler hakkında hiçbir şey duymuyordu. Hareketi oldukça geciktiriyordu. Orkestra, Onun değneğiyle verdiği komutlara uyarken; şancılar kendi bildikleri gibi seslerini yükseltiyorlardı. Tam bir kargaşa. Her zamanki şef Umlauf, hiçbir neden göstermeden durmayı teklif etti. Şancılara bir şeyler söyledi. İkinci kez başlandı. Tekrar durmak gerekti. Beethoven'in yönetimi altında devam edebilmek imkânsızdı. Hiç kimsenin, "Bırak" demeye dili varmıyordu. Beethoven telaş içinde, kâh sağa kâh sola dönüyor: Telaş içinde insanların yüz ifadesini okumaya çalışıyordu. Birden beni çağırdı. Not defterini uzattı ve yazmamı işaret etti. Deftere şu sözleri karaladım: "sizden devam etmemenizi istirham ediyorum. Nedenini size evde açıklarım."" Bu sözlerin ardından Beethoven, Schindler'e "Çabuk çıkalım!" diye bağırır. Bitkin ve ıstırap dolu bir halde koşarak eve gelir, içeri girer ve yüzünü iki eliyle örter.
Bu temsil Beethoven'i derinden sarsar ve ölene kadar bu sahnenin etkisinde kalır.
Rabia TAŞALTI
|
|
|
|
